Geschreven door Ray Calleja, MeDirect

De fondsbeheerder is degene die, op basis van onderzoek en analyse, de beslissingen neemt over het kopen en verkopen van de effectenportefeuille van het fonds. Uw effectenportefeuille kan actief of passief worden beheerd. Als uw portefeuille passief wordt
beheerd, komt deze overeen met een vastgestelde index en worden de componenten gekozen door steeds rekening te houden met de bijbehorende index. Bij een actief beheerde portefeuille kiest de fondsbeheerder de componenten van de portefeuille. De fondsbeheerder
speelt een doorslaggevende rol in het behaalde rendement van actieve beleggingsfondsen.

Bij actief beheerde beleggingsfondsen is de fondsbeheerder dus in principe verantwoordelijk voor welke aandelen, obligaties of andere activa het fonds met het geld van de belegger zal kopen. In feite is de fondsbeheerder degene die de aandelen kiest.
Door zich te richten op koers-winstverhoudingen, koersmomentum, verkoop, winst, dividenden en andere waarden, zal de fondsbeheerder een portefeuille van activa opbouwen om de beoogde doelstellingen van het beleggingsfonds te kunnen bereiken. Deze
doelstellingen (groei, waarde, inkomsten etc.) worden in het prospectus van het beleggingsfonds beschreven. Hoewel de fondsbeheerders enige armslag hebben, helpen deze doelstellingen de beheerders bij het aanscherpen van hun zoektocht naar bepaalde
sectoren of benaderingen die relevant zijn voor het individuele beleggingsfonds.

Een beheerder van een beleggingsfonds moet ook rekening houden met de normen voor rapportage volgens de regelgevende richtlijnen. Bij de opbouw van een fonds wordt rekening gehouden met de doelstellingen van de beleggers, de strategieën, de risico’s,
de uitgaven en de verschillende beleidslijnen. Een fondsbeheerder is verantwoordelijk voor het naleven van deze specificaties en regels en heeft de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat alle documenten op tijd en volgens alle regels en voorschriften
worden geleverd.

In Europa is de richtlijn met betrekking tot instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe’s) een gedetailleerd en geharmoniseerd kader voor beleggingsfondsen die aan particuliere beleggers in de EU kunnen worden verkocht. Dit betekent dat
beleggingsfondsen die in een lidstaat erkend zijn, met behulp van een paspoortmechanisme in een andere lidstaat kunnen worden verhandeld. De oorspronkelijk in 1985 ingevoerde icbe-regels zijn herhaaldelijk herzien en worden van tijd tot tijd aangepast,
meest recentelijk via de icbe V-richtlijn die in maart 2016 in werking is getreden. Het doel van icbe V was de icbe-regeling in overeenstemming te brengen met de richtlijn inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen (AIFM) (ter informatie:
de AIFMD is alleen van toepassing op beheerders van fondsen die geen icbe’s zijn, zoals hedgefondsen, private-equityfondsen en vastgoedfondsen) wat de belonings- en bewaardersrichtlijnen betreft, en een reeks overeenkomstige maatregelen in te voeren:
zij verduidelijkt de rol van de bewaarder, voert regels in inzake het beloningsbeleid dat moet worden toegepast op belangrijke personeelsleden van de icbe-beheermaatschappij en harmoniseert de minimale administratieve sancties voor inbreuken op de
icbe-regels. Er zijn meer dan 34.250 icbe-fondsen in de EU die per april 2020 meer dan 10 biljoen euro aan beheerd vermogen vertegenwoordigen.

De fondsbeheerder moet het vermogen van de aandeelhouders in een beleggingsfonds beschermen. Het is algemeen bekend dat fondsen aan bepaalde risico’s onderhevig zijn om rendement te genereren, maar ze mogen niet worden blootgesteld aan het nemen van roekeloze
risico’s. De beslissing van de fondsbeheerder met betrekking tot de aankoop of verkoop van activa zal gebaseerd zijn op uitgebreid onderzoek en de nodige zorgvuldigheid. Om het vermogen van de beleggers te beschermen, zal de beheerder, indien nodig,
onderzoek doen naar de onderneming in kwestie, risicobeheertechnieken gebruiken om de beleggingen te evalueren, etc. Om het risico aan te pakken, moeten de fondsbeheerders ervoor zorgen dat er voldoende differentiatie is in de vermogensportefeuilles.

De fondsbeheerder zal een call-optie nemen op mogelijke beleggingen en deze beslissingen worden bepaald door de regelgeving, de verwachtingen en de doelstellingen van het fonds zelf. De fondsbeheerders worden beoordeeld op basis van hoeveel rendement
hun fondsen leveren en hoe zij groei realiseren, die boven hun benchmark en categorie ligt.

Bij grotere beleggingsfondsen wordt de hoofdfondsbeheerder vaak ondersteund door een team van analisten, handelaren en andere mensen die de markten bijhouden, transacties verrichten en andere taken bij het fonds uitvoeren. De fondsbeheerder is afhankelijk
van zijn team binnen het fondsbedrijf voor het opstellen van het jaarverslag, het verwerven van kapitaal, het onderhandelen met makelaars, etc. Het ondersteunend personeel is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat het fonds op een efficiënte
en rendabele manier opereert. Het is echter de taak van de hoofdbeheerder van het beleggingsfonds om de algemene richting van de portefeuille te bepalen. Uiteindelijk heeft hij of zij het voor het zeggen over wat hij of zij zal bezitten en wanneer.

Soms worden beleggingsfondsen beheerd door een comitéprocedure. Hierbij brainstormen de hoofdfondsbeheerders met elkaar en worden de aandelen via een stemprocedure geselecteerd. Een andere veel voorkomende werkwijze is een multi-manager fonds.
Hierbij krijgt elk managementteam een percentage van het vermogen van het fonds als leidraad en is het team alleen verantwoordelijk voor dat deel van het fonds. Slechts één lead manager bepaalt wie verantwoordelijk is en hoeveel van
het fondsvermogen wordt beheerd.

Bij indexfondsen hebben de beheerders een iets ander oogmerk. Bij een full-replicatie index is het de taak van een fondsbeheerder om alle aandelen binnen die betreffende index te kopen. Een full-replicatie S&P 500-indexfonds zal bijvoorbeeld alle
500 aandelen in de index bezitten. Het is de taak van de fondsbeheerder om de in- en uitstroom van het fonds te beheren en op basis daarvan aandelen te kopen/verkopen om de index te blijven volgen. Niet alle indexfondsen gebruiken echter een full-replicatiestrategie.
Sommige zullen alleen de meerderheid van de aandelen binnen de benchmarkindex kopen, maar niet alle aandelen. Het idee is dat het fonds zal proberen om nauw aan te sluiten bij de totale beleggingskenmerken van de index. In dat geval is het de taak
van de fondsbeheerder om aandelen binnen de index te kopen en te verkopen om nauw aan te sluiten bij de sectorwegingen en een grote spreiding van bedrijven te bieden om de onderliggende index te dekken. Dit soort indexeringsstrategie is vooral gebruikelijk
bij internationale fondsen en fondsen in groeimarkten.

In eerdere artikelen hebben we de verschillende soorten risico’s besproken die gepaard gaan met het beleggen in beleggingsfondsen, zoals marktrisico’s, bedrijfsrisico’s, valutarisico’s, etc. Het is daarbij van belang om te vermelden dat een fondsbeheerder
doorlopend vergadert met het topmanagement van bedrijven waarin hij/zij investeert om het bedrijf en het ondernemingsplan van deze partijen volledig te doorgronden. Bij de evaluatie van hun potentieel neemt de fondsbeheerder een call-optie op investeren
in het ene bedrijf en niet in het andere, met het streven om alfa voor zijn/haar aandeelhouders te genereren. Dit proces gaat doorlopend door en stelt de fondsbeheerder in staat om het behaalde rendement van het bedrijf waarin hij/zij heeft besloten
te investeren, te blijven volgen.

Zij doen dit met behulp van een heel team van onderzoekers en analisten die de markten en bedrijven nauwlettend in de gaten houden. Ze halen aandelen uit de portefeuille op basis van hun vooruitzichten en wijzen fondsen toe aan bedrijven waarvan ze denken
dat ze de aandeelhouders van het fonds op de lange termijn ten goede komen.

Een van de dilemma’s voor individuele beleggers is wanneer de fondsbeheerder het fonds verlaat. Hoewel het belang van een fondsbeheerder niet over het hoofd moet worden gezien, moet het u niet onmiddellijk aanzetten tot het inlossen van uw aandelen in
dat fonds. Het is vrij moeilijk om de werkelijke impact op het behaalde rendement van een fonds te beoordelen als een fondsbeheerder eenmaal is afgehaakt. Er zijn verschillende gevallen geweest waarin het vertrek van een fondsbeheerder leidt tot een
daling van het rendement van een fonds, maar er zijn ook veel gevallen bekend waarin een nieuwe fondsbeheerder weer een impuls geeft aan het rendement van een fonds en het rendement van een fonds juist verbetert.

Het wordt vaak aangeraden om bij een verandering van fondsbeheerder het behaalde rendement van het fonds gedurende enkele maanden nauwlettend in de gaten te houden. Als het behaalde rendement van het fonds afneemt, kunt u overwegen om uw aandelen in dat
fonds terug te kopen. Schommelingen in de markt komen echter vaak voor, en een goed beheerd fonds kan op de lange termijn misschien wel aan de top komen. Als u het behaalde rendement van een beleggingsfonds bekijkt, dient u te controleren of de beheerder
of het beheerdersteam het fonds heeft beheerd in de periode die u controleert. Als bijvoorbeeld het 5-jarig rendement van een beleggingsfonds aantrekkelijk lijkt, maar de huidige beheerder heeft slechts één jaar de tijd, dan heeft het
5-jarig rendement geen betekenis om een beslissing te kunnen nemen over het al dan niet kopen van dit fonds.

Ervaring is ook belangrijk. Een basisregel is dat men zich moet houden aan managers met minstens 10 jaar ervaring. Maar als een fondsbeheerder niet zo’n lange ervaring heeft, maar veel heeft meegekregen van topfondsbeheerders of jarenlang heeft gewerkt
bij fondshuizen, die veel fondsen van goede kwaliteit hebben, dan zou dat evengoed positief kunnen uitpakken.

Fondsbeheerders opereren niet louter als individuen, en of een fonds slaagt of niet, hangt af van de kwaliteit van zijn analisten en handelaren en van de beheerder. Kwantiteit is niet essentieel, maar het is wel geruststellend te weten dat er een hele
organisatie achter de beheerder zit. De belangrijkste manier om de betrouwbaarheid van het ondersteuningsteam van een beheerder te kunnen beoordelen, is te kijken naar de staat van dienst van de fondsen van hetzelfde bedrijf.

Onze partners, Morningstar, publiceren een tweejaarlijks verslag, Fund Family 100, waarin zij de grootste 100 vermogensbeheerders in heel Europa per beheerd vermogen, met elkaar vergelijken. Zij rangschikken deze ondernemingen op basis van verschillende
criteria, waaronder het aanhouden en behouden van beheerders, de kwaliteit van hun fondsenaanbod in termen van Morningstar Analyst Ratings en Morningstar Sustainability Ratings, evenals de specifieke kenmerken van hun cross-Europese fondsenaanbod,
zoals de opsplitsing in verschillende activaklassen, passief en actief beheer, en als laatste hun provisiebeleid. Morningstar reikt ook jaarlijks prijzen uit voor uitmuntende beleggingen in drie categorieën: Outstanding Portfolio Manager, Rising
Talent en Exemplary Stewardship. De winnaars van elke prijs getuigen van de beste eigenschappen van de sector, waaronder beleggingsvaardigheid, de moed om af te wijken van de consensus ten gunste van de beleggers, en een afstemming van de belangen
in overeenstemming met de beleggers van de strategieën. De bedrijven die zijn genomineerd als Exemplary Stewardship zijn degenen die consequent de belangen van de klant boven hun eigen belangen hebben gesteld, wat betere resultaten voor de aandeelhouders
oplevert.

Al deze factoren kan de individuele belegger helpen om een weloverwogen beslissing te nemen bij het kiezen van een beleggingsfonds.

Veel beleggers zoeken bewust naar beheerders met een zelfverzekerde aanpak. Soms zetten deze managers groot in op de bedrijven waarvan zij denken dat ze op de lange termijn zullen floreren. Dergelijke beheerders staan vaak bekend om hun sterk geconcentreerde
portefeuilles. Maar als deze managers het mis hebben, kunnen de gevolgen voor het rendement aanzienlijk zijn.

Jon Miller, hoofd van het managementonderzoek bij Morningstar, zegt: “Managers met geconcentreerde portefeuilles doen van nature belangrijke beursspecifieke oproepen. Het is duidelijk dat ze iets anders doen dan de index, wat betekent dat de potentiële
opwaartse en neerwaartse kant ten opzichte van de markt kan worden beoordeeld”.

Maar soms nemen fondsmanagers de verkeerde call-optie en kunnen de rendementen instorten. Voor Alexander Darwall, beheerder van een beleggingsfonds, was zijn beslissing om te investeren in de Duitse payment provider Wirecard zijn grootste fout ooit, omdat
hij ongeveer 10% van zijn vermogen binnen een paar dagen zag verdwijnen. Hij gaf zijn fout toe toen hij twee weken geleden zijn aandeel in het bedrijf verkocht. Darwall investeerde 13 jaar geleden voor het eerst in Wirecard, toen de aandelen ongeveer
9 euro bedroegen, waardoor zijn inzet geleidelijk aan groter werd, en begon zijn positie te verkleinen in november 2017, toen de aandelen 121 euro waren. Maar de zorgen over Wirecard doen al geruime tijd de ronde, met steeds weer de suggestie dat
sommige van de gerapporteerde inkomsten en winsten van het bedrijf niet betrouwbaar zouden zijn. Terwijl Darwall zijn aandeel in het bedrijf terugbracht van ongeveer 15% van de activa naar 10%, bleef hij vasthouden aan zijn aandelen. Uit de gegevens
van Morningstar Direct blijkt dat de trust op 18 juni de zevende grootste eigenaar van het bedrijf was, met een aandeel van 0,93%. Zoals veel lezers weten, wordt Wirecard nu beschouwd als een bedrijf dat niet meer te redden is, met zijn enorme boekhoudschandaal,
de arrestatie van zijn voormalige CEO en de recentelijke insolventieverklaring.

Kortom, een fondsbeheerder speelt een essentiële rol in de uitvoering van de fondsstrategie en doet zijn best om zowel de bescherming als de groei van uw kapitaal te waarborgen. Toch hangt het behaalde rendement van het fonds niet alleen af van de
wijze waarop een fondsbeheerder handelt, maar ook van de verschillende marktomstandigheden. Als een fondsbeheerder zich terugtrekt, moet u uw fondsdeelbewijzen niet overhaast inwisselen uit angst voor verlies. Heb geduld en analyseer het behaalde
rendement objectief voordat u beslissingen over terugkoop neemt. Toch is de fondsbeheerder een van de grootste spelers als het gaat om de keuze van de fondsen. Hij of zij is diegene die uiteindelijk de belegging van de onderliggende portefeuille zal
sturen. Door zijn of haar rol als aandelen- of obligatiepicker is de fondsbeheerder er verantwoordelijk voor dat de portefeuille een rendement behaalt dat hopelijk beter is dan de benchmark en de categorie.