Bron: Morningstar, 12/01/2017
Oud en nieuw is traditioneel een periode waarin beursexperts met hun voorspellingen komen. Een raar fenomeen eigenlijk, als je bedenkt dat beleggers daarmee de beursontwikkelingen kalenderjaar op kalenderjaar willen bekijken. De wereld verandert echter niet meteen door het eten van een oliebol en het afsteken van vuurwerk.
Desondanks waag ik me toch aan vier voorspellingen voor het nieuwe jaar. Niet de gouden tips met beleggingsfondsen die u moet hebben dit jaar. Fondsanalisten van Morningstar beoordelen fondsen immers niet op basis van de korte termijn, maar kijken naar een volledige beleggingscyclus (zeg maar gerust vijf jaar of langer). Nee, ik beperk me graag tot vier voorspellingen over hoe de fondsindustrie zich in 2017 zich zal ontwikkelen.
En de eerlijkheid gebied te zeggen, ook hierbij geldt dat die ontwikkelingen zich niet laten vatten in een kalenderjaar. De vier voorspellingen zijn meer trends die al voor het nieuwe jaar inzetten en naar alle waarschijnlijkheid ook wel langer zullen aanhouden dan alleen in 2017.
1. Meer overnames te verwachten
Op de valreep van 2016 werd bekend dat Delta Lloyd wordt overgenomen door NN. Hoewel die overname in eerste instantie een samengaan van twee verzekeraars behelst, is het zeker ook zo dat twee fondshuizen worden samengevoegd.
In december werd ook bekend dat het Franse fondshuis Amundi definitief Pioneer overneemt, de vermogensbeheerarm van het Italiaanse UniCredit. Daarmee troefde het Aberdeen en Poste Italiane af. Hoewel niet concreet, zullen die twee partijen wel op zoek blijven naar nieuwe mogelijke overnames. Het laatste kwartaal was sowieso een druk kwartaal op overnamegebied, want Henderson kondigde ook de overname aan van Janus Capital, waar obligatiebelegger Bill Gross tegenwoordig werkzaam is na zijn vertrek bij Pimco.
Ook ETF-aanbieders zijn op overnamepad. Zo kondigde Lyxor aan uit te kijken naar mogelijkheden voor een aankoop. Mogelijke overnamedoelwitten zijn Source, eigendom van Warburg Pincus, en ComStage, onderdeel van Commerzbank.
Die overnameactiviteit staat niet op zichzelf. Fondshuizen zien zich geconfronteerd met toenemende regelgeving, verhoogde concurrentie tussen passieve en actieve strategieën en voor actieve fondshuizen steeds meer druk om hun toegevoegde waarde te bewijzen. Consolideren verlicht de bovenstaande zorgen. Want door een grotere omvang kunnen kosten van regelgeving beter worden gedragen, schaalvoordelen kunnen (deels) worden doorgegeven aan de beleggers, wat de toegevoegde waarde verhoogt. Bovendien is het bij een samengaan gemakkelijker om fondsen die te klein zijn of niet goed presteren te fuseren of op te heffen. Meer overnames onder fondshuizen mogen dus verwacht worden.
2. Kosten, kosten, kosten
Kosten voor beleggingsproducten bewegen naar steeds lagere niveaus. Dit geldt vooralsnog met name voor ETF’s. Zo kan een belegger al voor 5 basispunten per jaar de EURO STOXX 50 of de S&P 500 volgen, terwijl ETF’s op Amerikaanse staatsleningen al beschikbaar zijn vanaf 7 basispunten. Vooralsnog bleef een significante beweging naar lagere kosten vanuit de actieve hoek achterwege. Weliswaar zagen we in Nederland voor bijvoorbeeld NN Global Sustainable Opportunities en ASN Milieu & Waterfonds en ASN Small & Midcapfonds aanzienlijk lagere kosten, maar het aantal prijsverlagingen blijft beperkt.
De trend van lagere kosten zal onder ETFs in 2017 doorzetten. Zeker wanneer de populariteit van deze passieve producten aanhoudt en het vermogen onder beheer toeneemt. Vanuit de actieve hoek kan daardoor ook weleens een beweging in gang worden gezet om de vergoedingen te verlagen. Niet in de laatste plaat om hun toegevoegde waarde te verbeteren.
3. Actieve fondsen actiever
Actieve fondshuizen dienen steeds meer te bewijzen dat zij hun beloftes van actief beheer waarmaken. Vanuit toezichthouders, zowel nationaal als op Europees niveau, wordt de druk opgevoerd. Studies naar onder andere het niveau van active share tonen aan dat er nog altijd een significant aantal fondsen wordt aangeboden aan beleggers dat feitelijk dicht bij de benchmark blijft met hun portefeuille. Te dicht, in de ogen van velen.
Daarbij komt dat fondsen, in het algemeen gesproken, in meerderheid moeite hebben om hun benchmark te verslaan. Die opdracht wordt de laatste jaren prangender. Waar de belegger vroeger vrijwel volledig was aangewezen op een actief beheerd productaanbod, hebben ze tegenwoordig de mogelijkheid om de benchmark te kopen tegen over het algemeen lage kosten.
Om zich te onderscheiden en de concurrentie met passieve producten zullen actieve fondshuizen hun productaanbod, al dan niet vrijwillig of verplicht door regelgeving en toezichthouders, indien nodig actiever gaan beheren.
4. Duurzaamheid is niet meer weg te denken
ESG, duurzaamheid, impact, green bonds, maatschappelijk verantwoord. Bekende termen? In het afgelopen jaar won duurzaamheid weer aan interesse onder beleggers. In 2016 zagen in Europa 101 producten met een duurzaam mandaat het levenslicht. Iets meer dan het aantal in de twee jaar daarvoor. Toch maken fondsen met een duurzaam mandaat nog maar 3,6% uit van het totale beschikbare aanbod in Europa.
Het komende jaar zal de groeitrend onder duurzame fondsen naar verwachting alleen maar toenemen. ETF’s kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Zo zijn er op dit moment nog maar een beperkt aantal obligatie-ETF’s beschikbaar met een duurzaam mandaat, ongetwijfeld zullen fondshuizen in dat gat in de markt springen. Maar niet alleen zal het aantal fondsen met een expliciet duurzaam mandaat toenemen. Ook conventionele fondsen en fondshuizen zullen ongetwijfeld meer aandacht gaan besteden aan ESG-factoren binnen hun beleggingsbeleid.
Profiteren op lange termijn
Deze vier trends zullen u als belegger niet direct de kip met de gouden eieren bezorgen. Wel denk ik dat het beschikbare productaanbod voor beleggers uiteindelijk zal verbeteren; het aanbod wordt overzichtelijker, strategieën die te klein zijn of geen waarde toevoegen worden gefuseerd of gesloten, kosten gaan (verder) omlaag, actieve fondsen zullen duidelijker actief worden en duurzaamheid zal nog meer aan belang winnen. Dat zijn ontwikkelingen waar beleggers op de lange termijn van profiteren.
