Picture your Future. Save for it by earning 1.5% on a 1-year Term Deposit Account! Learn more.

Bron: De Standaard, 22/02/2017

Wat is een beleggingsfonds?

Een gemeenschappelijk beleggingsfonds,
officieel een ‘Instelling
voor Collectieve Belegging’ of
ICB, is een beleggingsformule
die geld afkomstig van diverse
beleggers investeert in een geheel
van gediversifieerde financiële
instrumenten (aandelen en/
of obligaties, om de bekendste
te noemen). Wanneer u een
beleggingsfonds aanschaft, koopt
u in feite aandelen of participaties
in dat fonds. Uw participatie
is een getrouwe afspiegeling in
miniatuur van de onderliggende
waarden in dit fonds. Door hun
spreiding over verschillende
activa voldoen fondsen aan een
basisregel van beleggen: spreiding
of diversificatie. Met één enkel
beleggingsfonds is uw vermogen
in principe beter gespreid dan als
u enkele aandelen of obligaties
in portefeuille zou houden. Hou
er echter altijd rekening mee dat
beleggingsfondsen risicodragende
beleggingen zijn.

Welke soorten beleggingsfondsen
bestaan er?

Beleggingsfondsen zijn er in allerlei
soorten en risicocategorieën,
van conservatief over neutraal tot
dynamisch. Ze kunnen actief of
passief beheerd worden. Er zijn pure aandelenfondsen en pure
obligatiefondsen, monetaire fondsen
en vastgoedfondsen. Gemengde
fondsen wonnen de afgelopen
jaren aan populariteit en zijn nu de
populairste fondsen. Ze beleggen
in verschillende effecten: aandelen,
obligaties, vastgoed, grondstoffen
en cash. Dakfondsen of fund-offunds
zijn fondsen die in andere
fondsen beleggen, doorgaans met
bijkomende kosten.

Actief of passief beheer?

Er zit niet altijd een actief beheer
achter een fonds. Er bestaan ook
indexfondsen of ETF’s die een welbepaalde
beursindex zo goed mogelijk
kopiëren. Het rendement hiervan
loopt grotendeels gelijk met
de onderliggende index. Voor een
fonds met actief beheer komt het er
dus op aan de meerkosten van het
actief management (bedrijfsanalyses,
macro-economische analyses,
…) te verantwoorden door de index
of benchmark te kloppen. “In ons
aanbod van 1.600 fondsen zitten
zowel actief als passief beheerde
fondsen”, zegt Knut Huys, senior
Fund of Funds Manager bij Deutsche
Bank. “Voor sommige efficiënte
markten kan een indexfonds
eventueel volstaan omdat slechts
weinigen in staat zijn de index te
kloppen. Wat actief beheerde fondsen betreft: de beheersvergoeding
zit al opgenomen in de evolutie van
het fonds. Wanneer je terugkijkt op
de prestatie van een fonds, moet je
trachten het onderscheid te maken:
in welke mate is de outperformance
van de benchmark een kwestie van
geluk, en in welke mate is het te
danken aan gedegen keuzes, kennis
en ervaring? Dat valt niet altijd
gemakkelijk te bepalen. Ik geloof
wel in het gezegde ‘If you pay
peanuts, you get monkeys.’ Altijd
blind voor de laagste beheerskosten
gaan, lijkt me niet de verstandigste
keuze. Anderzijds moeten
de kosten wel gerechtvaardigd zijn,
dus in verhouding met de prestaties
van het fonds. De prestatievergoeding
van een fondsbeheerder
mag niet excessief zijn, maar moet
goed gestructureerd zijn en in het
belang van de klant.”

Wat zijn de voordelen van
fondsen?

Omdat fondsen per definitie in
meerdere effecten beleggen, helpen
ze om aan één van de voorwaarden
van gezond beleggen te voldoen:
diversificatie. Gorik Nelissen, Head
of Financial Markets bij Keytrade
Bank: “Door in een actief beheerd
fonds te beleggen, laat je de keuze
en de mix van de aandelen, obligaties
en zo verder over aan een professional
die dagelijks met beleggen
bezig is en die tracht een
goed rendement te paren aan een
beheersing van het risico en de volatiliteit,
de schommeling van de
koersen. Met fondsen maak je kans
op hogere rendementen dan bij het
investeren in individuele producten,
maar dat rendement is niet gegarandeerd.”

Piet Van den Hoof, Head of
Mutual Funds bij ING, sluit
zich daarbij aan: “Wie bereid
is om naar de beurs te stappen,
kiest vanwege de spreiding over
tientallen tot honderden activa
beter voor een fonds dan voor
individuele beleggingen. Een goede
fondsbeheerder volgt trouwens
niet alleen de markten, maar
heeft ook regelmatig gesprekken
met CEO’s van de onderliggende
bedrijven. Als belegger in fondsen
hoef je je geen zorgen te maken of
je op het juiste moment instapt, in
het juiste bedrijf of de juiste sector
belegt: daar zorgen de experts voor.
Onze voorkeur gaat daarbij uit
naar gemengde profielfondsen: die
volgen een strategie die aansluit bij
de economische situatie en worden
daar continu aan aangepast.”

Wat zijn mogelijke nadelen van
fondsen?

Beleggingsfondsen bieden geen kapitaalsbescherming, noch een
gegarandeerd rendement. Piet Van
den Hoof van ING: “Naargelang
het type fonds zijn er inherente
risico’s op kapitaalsverlies, iets wat
niet iedere belegger wenst. Door
het moratorium van de FSMA
op gestructureerde producten in
combinatie met de lage renten zijn
fondsen met kapitaalsbescherming
niet meer te vinden op de markt.
Risicovrij beleggen in fondsen is er
dus niet meer bij. Bovendien zijn er
kosten verbonden aan het beheer
van fondsen, kosten die wegen op
het rendement en ook verschuldigd
zijn wanneer het rendement
tegenvalt of zelfs negatief is.”

“Je moet echter verder kijken
dan dat: de spaarrekening, een
product met kapitaalsbescherming,
vertoont een negatief rendement
door de combinatie van de lage
basisrente met de inflatie. Klanten
die op zoek gaan naar rendement,
zullen moeten accepteren dat bij
een bepaald rendement ook een
bepaald risico hoort.”

Voor wie zijn fondsen geschikt?

Gorik Nelissen, Head of Financial
Markets bij Keytrade Bank: “Omdat
fondsen een risicovolle belegging
zijn, is het niet aangewezen al je
spaargeld in fondsen te investeren,
maar slechts een deel van je
vermogen. Daarbij moet worden
aangestipt dat het ene fonds
risicovoller is dan het andere,
naargelang de effecten, de regio en
de sector waarin het investeert.”

Patricia Boydens, Business Development
Manager bij MeDirect
Bank: “Wie ’s nachts wakker ligt
van zijn beleggingen, kan beter blijven
sparen. Voor wie ten volle beseft
en aanvaardt dat beleggen altijd
een risico inhoudt, kunnen fondsen
wel nuttig zijn. Dat is ons doelpubliek:
de goede huisvader-belegger,
die zijn geld op een verstandige
manier wil beleggen. Onder hen
zeker ook klanten van de traditionele
grootbanken die via hun bank
geen toegang hebben tot de brede
fondsenmarkt omdat hun bank alleen
de eigen huisfondsen aanbiedt,
vaak met een teleurstellend rendement.
Daar willen wij met onze
open architectuur en met de laagste
kosten op de markt een antwoord
op bieden.”

Gemengde fondsen

Gemengde fondsen kunnen zowel
aandelen, obligaties, cash als
andere activa in portefeuille nemen,
en dit volgens variabele maar
vooraf bepaalde verhoudingen.
Zo kan de fondsbeheerder binnen
bepaalde krijtlijnen op wisselende
marktomstandigheden inspelen.
Helemaal nieuw zijn die mixfondsen
niet. Het flexibel gemengd fonds
Carmignac Patrimoine bestaat
bijvoorbeeld al sinds 1989 en belegt
maximaal 50% van zijn (inmiddels
tot meer dan 25 miljard euro
aangegroeide) kapitaal in aandelen.
Flexibele mixfondsen kregen een
boost na de bankencrisis van 2008,
waar onder andere dit fonds zonder
noemenswaardige kleerscheuren
uitkwam. Het afgelopen decennium
wonnen gemengde fondsen steeds
meer aan populariteit, tot ze de populairste
fondsencategorie werden.
Half 2016 becijferde BEAMA, de
federatie van de Belgische vermogensbeheerders,
dat in ons land 67,1
miljard euro belegd is in gemengde
fondsen.

“Ook bij ons zijn gemengde flexibele
fondsen het populairst”, luidt het bij
Patricia Boydens, Business Development
Manager bij MeDirect Bank.
“Naargelang hun risicoprofiel kiezen
klanten daarbij voor een meer of
minder defensief fonds. Ze vertrouwen
voorts op de expertise van de
fondsbeheerder.”

“Flexibele gemengde fondsen komen
het best tegemoet aan de wensen
van een groot aantal investeerders”,
verklaart Knut Huys van Deutsche
Bank. “De meeste beleggers willen
hun geld laten renderen maar
toch beschermen tegen al te grote
verliezen. Dat is precies wat flexibele
mengfondsen trachten te doen:
profiteren van de stijgende markten,
maar anderzijds het neerwaarts
risico nauwgezet onder controle
houden. Inkomstengenererende
flexibele mixfondsen komen dan
weer tegemoet aan een andere
behoefte: een aanvulling bieden op
het pensioen of inkomen van onze
vergrijzende Europese samenleving
in tijden van historisch lage
rentes. Zulke fondsen investeren in
activa die een hoog dividend of coupon
uitkeren. Dit alles maakt mixfonsen
tot een goed fundament van
het patrimonium. Daarnaast kunnen
in de beleggingsportefeuille een
aantal extra klemtonen gelegd worden
naargelang de marktomstandigheden
en de risicobereidheid van de
klant.”

Moet ik meer dan één fonds
kopen?

De basisregel van beleggen – spreiden
– houdt niet noodzakelijk op bij
de aanschaf van één fonds. Het kan
nooit kwaad om uw beleggingen
te spreiden over meerdere fondsbeheerders,
regio’s, sectoren en
fondsen. Iemand met een voorzichtig
beleggingsprofiel kan best wat
breder spreiden, iemand met een dynamisch
profiel kan zich meer focussen
op een kleiner universum. Piet
Van den Hoof van ING nuanceert:
“Tot een bedrag van 25.000 euro is
het volgens mij prima om alles in één
kwalitatief gemengd fonds onder te
brengen. In een grotere portefeuille,
en zeker vanaf pakweg 50.000 euro
is het aangewezen om voor een bredere
diversificatie te kiezen.”

Waar kan ik fondsen kopen?

De fondsenmarkt in België wordt
gedomineerd door grootbanken en
verzekeringsmaatschappijen die
vaak alleen hun eigen ‘huisfondsen’
aanbieden aan de retailklanten. Dit noemt men ‘gesloten architectuur’.
In private banking is het doorgaans
wel mogelijk om fondsen van externe
fondsbeheerders aan te bieden.
Een aantal grootbanken biedt
wel ‘open architectuur’: bij zowel
Deutsche Bank als ING kun je als retailklant
fondsen van externe fondsenhuizen
aanschaffen. De internetbanken
zoals BinckBank, Keytrade
Bank, MeDirect Bank en Rabobank.be bieden allemaal een groot aanbod
van externe fondsenbeheerders.
Deze platformen werken doorgaans
volgens het ‘execution only’-principe:
zij bieden geen gepersonaliseerd
advies, maar alleen algemene informatie.
De klant neemt de beslissingen,
de online fondsenbank voert de
orders uit.

Hoe zit het met fiscaliteit?

Het mag misschien niet verwonderen
dat de Belgische fiscaliteit ook
zijn zegje heeft over fondsen. Een
fondsbeheerder die goed vertrouwd
is met de Belgische fiscaliteit (en bij
voorkeur een kantoor heeft in België
of minstens een Belgische website)
zal u jaarlijks melden wat er in
uw belastingaangifte moet worden
ingevuld, of hij biedt een rekenmodule
aan om dit te achterhalen. Dit
geldt overigens niet voor alle beleggingsfondsen,
maar wel voor de Gemeenschappelijke
Beleggingsfondsen
(GBF), ook bekend onder hun
Franse acroniem FCP.
Piet Van den Hoof, ING: “De Belgische
beleggersmarkt is een beetje
atypisch in vergelijking met de rest
van Europa. Wij vinden het belangrijk
om samen te werken met fondsbeheerders
die de Belgische fiscaliteit
met zijn voortdurend wijzigende
roerende voorheffing, goed kennen
en hier ter plaatse ook aanwezig
zijn.”

Dit artikel werd gereproduceerd met de toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden.